De Radboud Universiteit: Al 100 jaar een eigen, bijzondere identiteit
Opinie – De Radboud Universiteit is bijna honderd jaar oud en in deze korte geschiedenis heeft zij veel betekend voor zowel de regio als voor heel Nederland. Maar zonder besef van ironie vertellen liberale jongeren (JOVD) ons belerend dat een bijzondere onderwijsinstelling niet zelf haar onderwijs zou mogen inrichten.
De Radboud is 17 oktober 1923 opgericht door de katholieke gemeenschap, niet vanwege een passie om ‘neutraal’ wetenschap te bedrijven maar om de strijd aan te gaan met de ongelijkheid in de samenleving. Het was namelijk slecht gesteld met de maatschappelijke positie van de katholieken in Nederland.
Als 20 jaar later de Duitse bezetter vereist dat studenten zich loyaal verklaren aan het Duitse regime weigert de rector magnificus hiervoor formulieren te verspreiden onder studenten en aan te nemen van studenten wegens ‘principiële bezwaren’. Het gevolg is dat de Radboud Universiteit de deuren moet sluiten en vervolgens in het geheim bij studenten en bij professoren thuis onderwijs is gaan geven. Ook in de jaren na de oorlog bleef de katholieke universiteit zich uitgesproken maatschappelijk bemoeien, zo kan ook worden geconcludeerd uit een rapport uit 1971 over de discussie over de katholieke identiteit (Schillebeeckx) waarin de bijzondere opdracht van de universiteit werd omschreven als het ‘structureel bekommeren om de zin van wetenschap voor het menselijk bestaan’. Kortom, wetenschap bestaat niet los van de mens noch de maatschappij en kan dus ook niet ‘neutraal’ zijn.
Ondanks deze geschiedenis is de JOVD van mening dat “de RU zich de afgelopen tijd steeds meer activistisch is gaan profileren”. Een universiteit oprichten om een gemeenschap te verheffen is blijkbaar niet activistisch volgens de jonge liberalen. Weigeren het beleid van de bezetter in de Tweede Wereldoorlog uit te voeren en in tegenstelling tot anderre universiteiten duurzaamheid in het onderwijs integreren is blijkbaar géén “Moralistische opstelling innemen” volgens hen. Het neutraal opstellen is blijkbaar de kerntaak van de Radboud Universiteit.
Lieve Nijmeegse JOVD-leden, wij willen jullie van harte uitnodigen om je gedurende dit honderdjarig jubileum te verdiepen in de rijke en activistische geschiedenis van onze mooie universiteit. Een universiteit die zich nooit heeft laten beperken door een lesboek.